Nl:Latijnse woorden en expressies/A
From Gramps
Latijnse woorden en expressies die starten met de letter A.
A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z - @ - * |
- A.C.
- anno Christi
- A.D.
- anno Domini
- aet.
- aetatis
- a.m.
- ante meridiem
- ampl.
- amplissima/..simus
- a.u.s.
- actum ut supra
- a,ab
- van, van der
- abamita
- zuster van de betovergrootvader, ook wel van de overgrootvader of van de grootvader
- abavia
- betovergrootmoeder
- abavunculus
- broer van de betovergrootmoeder, de overgrootmoeder of de grootmoeder
- abavus,abavia
- betovergrootvader, betovergrootmoeder (alg.):voorouder, voorzaat, voorvader, voormoeder
- abba(s),abbatis
- abt
- abbatia
- abdij
- abbatiola
- kleine abdij
- abbati(ss)a
- abdis
- ablutus
- gezuiverd, gewassen (door het doopsel)
- abernarius faber
- ketelmaker, ketelslager, ketelsmid, ketellapper, blikslager
- ab hoc et hab ac
- van de hak op de tak, verward, in het wild praten
- abiit
- hij/zij is vertrokken
- ab infantia
- vanaf zijn kinderjaren
- ab intestato
- bij versterf zonder testament nagelaten te hebben (erfopvolging zonder testament)
- abjectarius
- schrijnwerker, meubelmaker, timmerman, houtsnijder, beeldsnijder
- abmateria
- zuster van de betovergrootmoeder
- abnepos
- zoon van de achterkleinzoon
- abnepotes
- afstammelingen, nakomelingen
- abneptis
- dochter van de achterkleinzoon
- abnurus
- vrouw van de achterkleinzoon
- ab obstetrice baptisatus est
- hij (zij) is gedoopt door de vroedvrouw
- abpatruus
- broer van de betovergrootvader
- abortivus, abortius
- te vroeg geboren
- abovius
- betovergrootvader
- abreptus
- weggenomen
- abrogatio
- intrekking, afschaffing, opheffing der wet
- absente corpore
- lijkdienst, uitvaartdienst zonder lijk
- absente corpus
- lijkdienst zonder lijk
- absoluta munitus
- vergiffenis verkregen hebben
- absoluta et extrema unctione munitus
- voorzien van absolutie en laatste oliesel
- absolutio
- absolutie
- absque
- zonder
- absque dubio
- zonder twijfel
- abuepas
- zoon van een achterkleinzoon
- abueptis
- dochter van een achterkleinzoon
- ac
- en
- acatholicus
- niet-katholiek
- accepto
- ontvangen, aanvaarden
- accepto necessitatis baptismo ab obstetrice
- na het ontvangen van de nooddoop door de vroedvrouw, omwille van de noodzaak de doop gekregen van de vroedvrouw
- accijns
- belasting op verbruiksgoederen
- accisor
- ontvanger van de rechtstreekse belastingen (accijns-verbruiksbelasting)
- aciscularius
- steenhouwer, steenkapper
- actionarius
- handelaar, koopman, venter, winkelier
- actis bannis
- na de roepen (bannen)
- actuarius
- bedrijfsleider, overheidsklerk, griffier
- actum
- geschied
- actum ut supra
- datum als voorgaande, op datum boven in de akte vermeld
- acuarius
- naaldenmaker
- acuciator
- slijper, wetter
- acufex
- naaldenmaker
- acuminator
- slijper, wetter
- acupictor
- borduurder, zijdeborduurder, -werker, -wever
- an aeternitatem trans(abiit)
- ging naar de eeuwigheid
- adamita
- zuster van de betovergrootvader
- adavunculus
- broer van de betovergrootvader
- ad-census
- belasting op de verbruiksgoederen
- ad hunc actum requisitus
- gevraagd voor het opmaken van deze akte, voor deze akte opgeroepen
- adinstar
- even groot, gelijkend
- adjudicare
- toewijzing bij openbare verkoop, aanbesteding, toekenning
- admatertera
- zuster van de betovergrootmoeder
- ad matrimonium inscripti
- ingeschreven voor het huwelijk
- administratis sacramentis
- met de sacramenten bediend
- administratus
- bediend
- admodum
- zeer
- admodum reverendus
- (titel) zeereerwaarde
- adnepos
- zoon van een achterkleinkind
- adolescens
- jongeling, jonge dochter (tussen 15 & 30 jaar), (bn)ongehuwd, echteloos
- adolescentie
- aankomende jeugd
- adolescentula
- jong meisje, maagd
- adolescentulus
- jongetje, knaapje
- ad Patres
- naar de vaderen gegaan, naar het dodenrijk gegaan
- adpatruus
- broer van de betovergrootvader
- adpendere
- ap & depentiën, met al wat er toebehoort
- ad perpetuam memoriam
- ter eeuwige gedachtenis
- adscriptum glebae
- lijfeigene, bij de grond gerekend (gleba is aardkluit, grond)
- ad solemnizationem hujus actus requisitis
- gevraagd voor het opmaken van deze akte, voor deze akte gevraagd
- adsti-tit
- was aanwezig
- ad tempus
- tijdelijk
- ad tempus vitae
- levenslang
- adulescens
- jongeling, jonge dochter (tussen 15 & 30 jaar), (bn)ongehuwd, echteloos
- adulescentula
- jong meisje, maagd
- adulescentulus
- jongetje, knaapje
- adulescentulo
- kleine jongen pas de kinderjaren ontgroeid
- adulta, adultus
- 1. volwassen
- 2. (bn) opgroeiend, tamelijk volwassen
- adulta virgo
- volwassen jong meisje
- adulter
- (bnw) overspelig; illigal lover; bastard
- adulterio natus
- uit overspel geboren
- adulterium
- echtbreuk; mixen van ingredienten; contaminatie
- adumbrator
- tekenaar, silhouettist
- ad valorem
- berekend naar de waarde, overeenkomstig de waarde
- advenae, advenus
- van een vreemde
- adventivus
- bruidschat, gegeven door een ander dan de vader
- ad verbum
- woordelijk, woord voor woord
- ad vitam
- levenslang, op het leven (rente)
- advocatus
- advokaat
- ad vocem
- bij het woord opzoeken, bij het woord te vinden
- aedile
- magistraat van de politie/brandweer/markten/spelen; sacristan
- aedilis
- kerkmeester
- aedituus
- koster, kerkdienaar, klokluider, ook godsdienstonderwijzer, kerkmeester, beheerder van het kerkelijk vermogen
- aegridtudine quadam
- door een of andere ziekte
- aegrota,aegrotus
- ziek
- aegrota per ... dies
- na een ziekte van ... dagen
- aegrotavit
- was ziek
- aegrotus
- ziek
- aegrum
- ziek zwak
- aequali gradu
- in gelijke graad van bloed of verwantschap
- aequalis
- gelijk
- aerarius
- kopersmid, koperslager, kopergieter, roodkoper, schatmeester, schatbewaarder, kassier, (oorspronkelijk) thesaurier, financieel beheerder
- aerenculus
- oom
- aerenculus magnus
- grootmoedersbroeder
- aeres
- grootvader
- aeres maternus
- grootvader van moederszijde
- aeres paternus
- grootvader van vaderszijde
- aetas
- leeftijd
- aetatis
- oud, in de leeftijd van ...
- aetatis annorum
- jaren
- aetatis dierum
- dagen
- aetatis hebdomadorum
- weken
- aetatis horarem
- uren
- aetatis mensium
- maanden
- aetatis septimanarum
- weken
- aetatis provectae
- op gevorderde leeftijd
- aetatis suae ...
- in de leeftijd van ...
- affidati
- ondertrouw, verloofden
- affines
- verwanten aan vrouwelijke zijde
- affinis
- huwelijk met de kinderloze weduwe van iemands broer, zwager, (alg.) aanverwant, aangehuwde, (bn)aanverwant, aangehuwd, verzwagerd
- affinitas, affinitatis
- aanverwantschap, zwagerschap, verzwagering, verwantschap of vermaagschapping door aanhuwelijking
- ager
- veld, akker
- agere
- doen, handelen
- agere (porcos)
- varkens hoeden
- ager novalis
- braakland, omgeploegd land dat men onbebouwd laat liggen
- agicessatio
- braakliggend
- agnata
- bloedverwant van moederszijde
- agnatio
- bloedverwantschap van vaderszijde
- agnatus
- verwant van vaderskant, verwant in mannelijke linie
- agnitio
- erkenning (van onwettig kind)
- agnomen
- bijnaam
- agrarius
- landbouwer, landman, boer, akkerman, buitenman
- agrestis
- landbouwer, landman, boer, akkerman, buitenman
- agricola, agricole, agricultor
- landbouwer, landman, boer, akkerman, buitenman
- agricolae
- landbouwer
- agricultura
- akkerbouw, landbouwkunde
- agynus
- man zonder vrouw
- a lapide
- door een steen
- alegenus
- geboren in de vreemde
- alias N...
- anders genoemd ...,anders geheten, anders gezegd
- aliegena, aliegenus
- geboren in de vreemde
- alienigenus
- buitenlander
- alienum (corpus)
- vreemd element
- alii(s) et alii
- en andere(n)
- aliquis, aliqua
- iemand, een of andere
- aliquot
- enige
- aliunde
- van elders
- alius
- anders
- allegatus est pro patre
- aangewezen als de vader
- allodium
- is volle/uitsluitend eigendom van de bezitter, zonder enige leenplicht
- allutarius
- zeemtouwer, wit looier, bereider van zacht leder
- altare
- altaar
- alter
- een andere
- altera
- de een, de ander, andere (vr. enkelvoud, onz. meervoud)
- altera die
- de dag daarna, de andere dag
- alumna
- pleegdochter
- alumnus
- pleegzoon, leerling, discipel
- ama
- aam, oude wijnmaat
- amatina
- tantesdochter van vaderszijde (volle of eigen nicht)
- amatinus
- tanteszoon van vaderszijde (volle of eigen neef)
- ambio extranix
- buiten komende, die één paar vormen
- ambo
- beiden
- ambo hic nati
- beiden hier geboren
- ambo parochiani
- beiden van deze parochie
- amens
- krankzinnig
- a me pastore baptizatus
- door mij pastoor gedoopt
- amica, amicus
- vriendin, vriend, verwant, aanverwant, (bn)vertrouwd, vertrouwelijk, trouw
- amicitia
- vriendschap, ook (bloed)verwantschap, ook gilde
- amita
- tante van vaderszijde
- amita magna
- groottante van vaderszijde
- amita major
- zuster van de overgrootouders
- amita maxima
- zuster van de betovergrootouders
- amitina
- tantesdochter van vaderszijde
- amitinus
- tanteszoon van vaderszijde
- amitini
- broers en zusters van de kinderen
- amitinus magnus
- kleinzoon van de zuster van de grootvader
- amplissima, amplissimus
- (titel) hoogaanzienlijk, hooggeëerd
- ampullarius
- flessenmaker, flessenblazer
- an
- of (in vraagzin)
- a nativitate
- sinds de geboorte
- ancellator
- vogelvanger
- ancilla
- dienstmaagd, meid, dienstmeid, dienstbode, dienstmeisje,jonge vrouw
- ancilla mineus
- zoogster
- ancilla nutriens
- nurse, zoogster
- anilitas
- ouderdom, hoge leeftijd (van vrouwen gezegd)
- animam sui creatori reddidit
- gaf zijn ziel terug aan zijn Schepper
- annalis
- één jaar oud, jaarlijks
- anniculus
- slechts één jaar oud
- anniversarium
- (ver)jaardag, jaargetijde
- anno
- in het jaar
- anno aetatis (suae) 12
- in zijn 12e levensjaar, 12 jaren oud
- anno Christi
- in het Christelijk jaar
- anno Domini
- in het jaar van de Heer
- anno eodem ut supra
- in hetzelfde jaar als boven,zelfde leeftijd als hierboven
- annonarius
- graanhandelaar, korenhandelaar
- annorum
- in de leeftijd
- annuatim
- jaarlijks
- annum
- jaar
- annus
- jaar
- anonima, anonimus
- naamloos
- ante
- voor, voorheen
- antea
- vroeger, te voren
- antecessor
- voorganger, voorouder, voorzaat, voorvader
- antedictus
- voornoemde
- ante diem pridie
- eergisteren,(letterlijk: de dagvoorgisteren)
- ante meridiem
- voormiddag
- antenatus
- stiefzoon (waarvan de vader overleden is)
- ante nuptiael, nuptiale
- huwelijkse voorwaarden
- antesignanus
- (mil.) sergeantmajoor, opperwachtmeester
- antiqua, antiquus
- (bn) oud, bejaard, (mv.) voorouders, voorzaten,voorvaderen
- anus vetula
- oude vrouw
- anus antiqua
- oud, bejaard
- apiarius
- imker, bijenhouder, bijenteler, bieboer, bijenboer, bijker
- apoplexia
- beroerte
- apricator
- bleker
- aprilis
- april
- apud
- bij, voor
- apud acta
- bij volmacht
- aqua
- water
- aquabojolus
- koster
- aquarius
- bronmeester, opzichter over fonteinen en waterwerken, waterdrager
- arator
- akkerman, landman, landbouwer, ploeger
- arbalista
- (mil.) slingeraar, slingerschutter
- arborator
- boomkweker
- archiator
- arts, geneesheer, lijfarts, eerste geneesheer in ziekenhuizen, officier van de gezondheidsdienst, ook deken van de medische faculteit
- archidiaconus
- aartsdiaken
- arcularius
- schrijnwerker, meubelmaker, boogmaker
- area
- hofstede, haardstede, huis, haard, erf
- argentarius
- zilversmid, bankier, (geld)wisselaar
- armentarius
- koedrijver, veedrijver, koeherder, koewachter, veehoeder
- armigar
- schildknaap
- armiger
- gewapende, wapendrager, page, edelknaap, schildknaap
- aromatopola
- specerijenkoopman, kruidenier, drogist, apotheker
- articulo mortis
- op het ogenblik van het sterven
- artifex
- ambachtsman, handwerker
- artista
- artiest, handwerker, ambachtsman
- ascendens
- (bn) voorgaand, opgaand, opklimmend
- assator
- gaarkok, gaarkeukenhouder
- asserens se nominari N...
- die beweert te heten ...
- asserere
- bekennen, bevestigen
- assertione matris (ex)
- volgens de verklaring van de moeder
- asseruere
- bekennen, bevestigen
- asseruit
- hij bekent (bv. de vader te zijn)
- assete
- grondslag
- assignat
- hij of zij wijst aan, wijst toe
- assignatus
- gevolmachtigde
- assisia
- onkosten die men betalen moet bij een openbare verkoping, belasting vooral op levensmiddelen, verterings- en gebruiksbelasting
- astans
- de aanwezige
- astantibus
- aanwezigen (soms bij een doop)
- astare
- erbij staan, aanwezig zijn
- astavia
- grootmoeder van de overgrootmoeder
- asthmate
- door astma
- asthmaticus
- asthmalijder
- astrologus
- sterrenkundige, sterrenwichelaar
- ataeres
- vader van de betovergrootvader
- atamita
- zuster van de betovergrootvader
- atavia
- grootmoeder van de overgrootmoeder
- atavus
- betovergrootvader
- atavunculus
- broer van de betovergrootmoeder
- atenarius faber
- ketellapper, koperslager
- atmatertera
- zuster van de betovergrootmoeder
- atnepos
- kleinzoon van de achterkleinzoon
- atneptis
- kleindochter van de achterkleinzoon
- atpatruus
- broer van de betovergrootvader
- atque
- en
- attestatio de vita
- bewijsschrift van leven, levensbewijs, getuigenis, getuigschrift
- attingens
- bereikend (van een leeftijd)
- atuepis
- kleindochter van de achterkleinzoon
- atuepos
- kleinzoon van de achterkleinzoon
- aucellator
- vogelaar, vogelvanger, valkenier
- auf(f)ugere
- vluchten
- augusti
- augustus
- aurifaber
- goudsmid, juwelier, zilversmid
- aurifex
- goudsmid
- aurifodinarius
- goudgraver, putjesschepper
- auriga
- voerman, wagenbestuurder, wagenknecht
- autem
- echter
- avi
- grootouders
- avia, ava
- grootmoeder
- avia materna
- grootmoeder van moederszijde
- avia paterna
- grootmoeder van vaderszijde
- avi pater
- overgrootvader
- avitus
- (bn) grootvaderlijk
- avuncula
- tante van moederszijde, moederszuster, behuwdtante, vrouw van moedersbroeder
- avunculus
- oom van moederszijde, moedersbroeder, behuwdoom van moederszijde, man van moederszuster
- avunculus magnus
- oudoom, grootmoedersbroeder
- avunculus major
- overgrootmoedersbroer
- avunculus maximus
- broer van de betovergrootmoeder
- avus
- grootvader, (alg.) voorouder, voorzaat, voorvader, oude vrouw
- avus maternus
- grootvader van moederszijde
- avus paternus
- grootvader van vaderszijde