Nl:Conscriptie
De conscriptie gebeurtenis bevat gegevens van het selectieprocedure gebaseerd op een officiële loting, om te bepalen wie van de jonge mannen verplicht was om in militaire dienst te gaan.
Contents
Geschiedenis
Op verschillende tijdstippen moesten individuen dor loting bepalen wie er in militaire dienst moest. Dit was nodig wanneer het aantal vrijwilligers onvoldoende was. Er was dus een selectieprocedure nodig.
Om de selectie eerlijk te laten verlopen, organiseerden vele landen een soort van loterij (meer in de zin van een oude traditie van lottrekking en minder in de modernere betekenis die geassocieerd wordt met het winnen van prijzen). De lotingen waren zeer belangrijke gebeurtenissen in het leven van jonge mannen, die hun toekomst volledig kon ontwrichten. Soms werd tot drie jaar militaire dienst opgelegd.
Op het ogenblik van de trekking werd elke jonge man van een zekere leeftijd, een nummer toebedeeld. Nummers werden dan door een centraal bureau getrokken tot er voldoende rekruten waren.
De gevolgen moeten niet onderschat worden, vooral in het geval dat deze mannen ook voor het levensonderhoud van een ganse familie moesten instaan. Ambities voor een loopbaan werden noodgedwongen uitgesteld. Het mag dan ook niet verwonderlijk zijn dat er verschillende manieren bedacht werden om deze selectieprocedure te ontwijken:
- Een ticket kopen: In sommige landen kon men door onderhandelingen zijn plaats wisselen met iemand anders. Diegene die voor de dienst werd geloot, kon zich vrijkopen door iemand anders in zijn plaats te laten gaan. Daar maakten natuurlijk de rijken gebruik van door armen te betalen om hun plaats in te nemen. Wettelijke contracten werden hier opgesteld en ondertekend met duidelijk verplichtingen voor de beide partijen (betaling van een vaste som, betaling van de weduwe indien de vervanger in actie zou sterven, gevolgen van desertie, enz.).
- Desertie: Vele jonge mannen kozen ervoor om gewoon weg te lopen, maar ze werden dan wel officieel als deserteurs gemeld.
Genealogie
Deze lottrekkingen zijn een belangrijke genealogische informatie en wel om de volgende redenen:
- ze werden op geregelde tijdstippen gehouden (normaal jaarlijks)
- alle jongen van een zekere leeftijd in een bepaalde plaats werden elk een uniek nummer gegeven
Dit levert een zeer nuttige hulpmiddel op om familieleden te identificeren daar waar andere bronnen verloren gingen of onbeschikbaar zijn.
Een bijkomend en belangrijk gebruik van deze bronnen is dat zo de familiestambomen met interessante verhalen kunnen opgesmukt worden. Een voorouder die door de loting in militaire dienst moest levert bijna steeds een goed verhaal op.
Conscriptiepraktijken
Australië
In Australië is de procedure steeds controversieel geweest en werd het laatst gebruik tijden de Vietnamoorlog. Alle mannen van achttien jaar of ouder moesten zich laten inschrijven. Onder de ingeschrevenen werd een loterij gehouden met volgende resultaten volgens deze bron:
- Australiërs geregistreerd voor militaire dienst
- 804.286
- Australiërs opgeroepen voor militaire dienst
- 62.342
- Australische dienstplichtigen die in Vietnam gestationeerd waren
- 15.381
Sommigen gingen naar Vietnam, anderen naar Maleisië. Nog anderen werden in Australië zelf gestationeerd.
België
De loting werd conscriptie genoemd. Conscriptie is de inschrijving van alle jonge mannen voor de verplichte legerdienst die door de Franse Wet van 5 september 1798 werd ingevoerd. De wet wordt genoemd naar de revolutionaire generaal Jean-Baptiste Jourdan, die de bezetting van de Oostenrijkse Nederlanden aanvoerde. Een door het lot aangewezen en ingelijfde soldaat noemde men een conscrit of loteling. de wet draag dan ook zijn naam: de wet Jourdan-Delbrel.
Uit deze inschrijvingslijst werd door door toeval via loting een contingent aangewezen dat effectief de legerdienst moest vervullen. De loting zelf greep plaats met een houten trommel met draaizwengel voor het trekken van de lotnummers, opgeborgen in houten houdertjes. Vermogende lotelingen kochten zich vrij van militaire dienst door een minder gefortuneerde via betaling zijn dienstplicht te laten vervullen.
Opmerkelijk is dat in Vlaanderen, Brabant, Luxemburg en het Prinsbisdom Luik deze conscriptie één van de aanleidingen was tot de Boerenkrijg op 12 oktober 1798. Een opstand van Vlaamse en Brabantse boeren tegen de Franse bezetter. Dit was het gevolg van het feit dat vele deserteurs samen een soort van weerstandsleger vormden. Ze werden uiteindelijk in de winter van dat jaar verslagen. Deze conscriptie zorgde voor de inlijving van vele boerenzonen in Napoleons leger. Zijn jarenlange oorlogen brachten de conscrits op alle grote Europese slagvelden zoals die van Austerlitz, Borodino en Waterloo.
In het boek De Loteling schrijft Hendrik Conscience het verhaal van een jonge man die door het lot wordt aangeduid om dienst te nemen in het leger van Napoleon.
De Franse bezetting duurde tot 1814.
Referentie: 1
Mexico
Mexico had de volgende lotingsprocedure: zwarte en witte knikkers in een zak. Daaruit werd dan getrokken; deze procedure liep tot in de zestiger jaren.
United States
1960 - nu
Gedurende de Vietnamoorlog voerde de V.S. een loting in. Oorspronkelijk bestond de procedure uit het gebruik van 356 plastieken balletjes, elk met een unieke dag van het jaar op. De balletjes werden dan één voor één getrokken om een volgorde vast te leggen. Bijvoorbeeld, wanneer 25 maart eerst werd getrokken, werd dit het nummer 1 toegekend, indien 12 augustus werd getrokken werd hieraan nummer twee toegekend, enz. tot alle balletjes getrokken waren. De loterijraad bepaalde dan hoe ver in de lijst er personen opgeroepen moesten worden. In het vorige voorbeeld werden dus alle mannen tussen achttien en zesentwintig die geboren werden op de getrokken datums, opgeroepen.
De procedure werd veranderd: men gebruikte twee vaten, de eerste bevatte alle datums tussen 1 januari en 31 december, de tweede bevatte de nummers 1 tot en met 365. Een datum uit het eerste vat werd dan gekoppeld met een nummer uit het tweede vat. zo werden de nummer-datum combinaties bepaald. De rest van de procedure bleef ongewijzigd.
Ook al is er momenteel geen loting voorzien, moeten de meeste achttienjarigen zich melden bij de "draft board" zie Engelse site:(Selectieve Dienst).